Cải Chánh Có Còn Tiếp Diễn Không?

Đã có nhiều nhận định về chủ đề này được những người mà tôi gọi là “những cựu tín hữu tin lành” đưa ra. Một trong số họ viết, “Luther đúng trong bối cảnh thế kỷ XVI, nhưng ngày nay, vấn đề về sự xưng công chính không còn đáng quan tâm nữa.” Trong một buổi họp báo mà tôi tham dự, một người khác, tự nhận là tín hữu Tin Lành, đã phát biểu: “Cuộc tranh luận về sự xưng công chính bởi đức tin trong phong trào Cải chánh thế kỷ XVI chỉ là một chuyện bé xé ra to.” Một nhà thần học nổi tiếng khác ở châu Âu đã lập luận trên báo chí rằng giáo lý về sự xưng công chính bởi đức tin không còn là một vấn đề quan trọng trong hội thánh. Chúng ta đang đối diện với nhiều người mang danh Tin Lành, nhưng dường như họ đã quên mất điều mà họ từng phản đối.

Khác với một số đánh giá đương thời về tầm quan trọng của giáo lý xưng công chính bởi đức tin, chúng ta nhớ lại một quan điểm khác của các nhà cải chánh tiêu biểu ở thế kỷ mười sáu. Luther đã đưa ra nhận xét nổi tiếng của mình rằng giáo lý về sự xưng công chính chỉ bởi đức tin là yếu tố sống còn của hội thánh. John Calvin đã đưa ra một ẩn dụ khác, nói rằng sự xưng công chính là bản lề mà mọi thứ xoay chuyển. Vào thế kỷ hai mươi, J.I. Packer đã dùng một ẩn dụ để ví von rằng “giống như Atlas gánh cả bầu trời trên vai, sự xưng công chính chỉ bởi đức tin mà thôi gánh vác toàn bộ hệ thống giáo lý Cơ Đốc.” Sau đó, Packer không sử dụng phép ẩn dụ mạnh mẽ đó nữa mà chuyển sang một phép ẩn dụ yếu hơn rằng sự xưng công chính chỉ bởi đức tin là “một chi tiết nhỏ quan trọng nhưng dễ bị lãng quên trong phúc âm.”

Dựa trên thảo luận này, câu hỏi chúng ta cần đặt ra là, có những thay đổi nào so với thể kỷ mười sáu? À, có tin tốt và có tin xấu. Tin tốt là con người đã trở nên văn minh và khoan dung hơn nhiều trong các cuộc tranh luận thần học. Ngày nay không còn cảnh người ta bị thiêu trên cọc hay tra tấn trên giá chỉ vì những bất đồng về giáo lý. Trong những năm qua, chúng ta thấy cộng đồng công giáo La Mã vẫn kiên định về các vấn đề cốt lõi của Cơ Đốc giáo chính thống, chẳng hạn thần tính của Đấng Christ, sự chuộc tội thay của Ngài, và sự soi dẫn của Kinh Thánh, trong khi nhiều người theo chủ nghĩa Tin Lành tự do đã chối bỏ toàn bộ các giáo lý này. Chúng ta cũng thấy rằng giáo hội Công giáo La Mã vẫn kiên định về các vấn đề đạo đức quan trọng như phá thai và chủ nghĩa tương đối về luân lý. Vào thế kỷ mười chín, tại Công đồng Vatican I, giáo hội Công giáo La Mã gọi những người Tin lành là “những kẻ dị giáo và ly giáo.” Trong thế kỷ hai mươi tại Vatican II, những người Tin lành được gọi là “anh em ly khai”. Chúng ta thấy sự tương phản rõ rệt trong giọng điệu của các công đồng khác nhau. Tuy nhiên, tin xấu là kể từ thế kỷ mười sáu, nhiều giáo lý từng gây chia rẽ giữa những người Tin lành chính thống với người Công giáo La Mã nhiều thế kỷ trước đã được tuyên bố là giáo điều. Trong vòng 150 năm trở lại đây, gần như toàn bộ các tuyên bố quan trọng về Thánh Mẫu Học đã được ban hành. Giáo lý về sự vô ngộ của giáo hoàng, mặc dù trên thực tế đã được áp dụng từ lâu trước khi có định nghĩa chính thức, nhưng vẫn được xác định và tuyên bố là de fide (tín điều bắt buộc phải tin để được cứu) vào năm 1870 tại Công đồng Vatican I. Chúng ta cũng thấy rằng trong những năm gần đây, Giáo hội Công giáo La Mã đã công bố một giáo lý Công giáo mới, trong đó khẳng định rõ ràng các giáo lý của Công đồng Trent, bao gồm cả định nghĩa của Trent về giáo lý xưng công chính (và do đó tuyên bố hình phạt dứt phép thông công của Công đồng Trent đối với những ai theo quan điểm xưng công chính chỉ bởi đức tin của thần học Cải chánh). Cùng với sự tái khẳng định các giáo lý của công đồng Trent, giáo hội Công giáo cũng rõ ràng tái xác nhận các giáo lý về ngục luyện tội, sự ân xá và tích đức.

Trong một cuộc thảo luận giữa các nhà thần học hàng đầu về việc liệu giáo lý xưng công chính chỉ bởi đức tin còn giữ được ý nghĩa và tầm quan trọng trong thời đại ngày nay hay không, Michael Horton đã đặt câu hỏi: “Điều gì đã xảy ra trong những thập kỷ gần đây khiến phúc âm từ thế kỷ đầu tiên không còn được coi trọng?” Cuộc tranh luận về sự xưng công chính không chỉ là một vấn đề học thuật trong thần học có thể gạt sang một bên trong kho tàng chân lý Kinh Thánh. Nó cũng không thể bị đơn giản hóa như một chuyện bé xé ra to, giống như cơn bão trong ấm trà. Cơn bão này vượt xa phạm vi nhỏ bé của một tách trà. Câu hỏi, “Tôi phải làm gì để được cứu?” vẫn là vấn đề cốt lõi với bất kỳ ai đối diện cơn thịnh nộ của Đức Chúa Trời.

Điều quan trọng hơn câu hỏi là câu trả lời, vì nó chạm đến trọng tâm của chân lý phúc âm. Xét cho cùng, Giáo hội Công giáo La Mã đã khẳng định tại Công đồng Trent và tiếp tục khẳng định rằng nền tảng để Đức Chúa Trời tuyên bố một người là công chính hay không nằm ở “sự công chính nội tại” của người đó. Nếu sự công chính không tồn tại trong một người, thì trong trường hợp tệ nhất, người đó sẽ xuống địa ngục; và trường hợp tốt nhất (nếu vẫn còn tội lỗi chưa được tẩy sạch trong đời sống), họ sẽ vào lò luyện tội trong một khoảng thời gian có thể kéo dài hàng triệu năm. Ngược lại, Kinh Thánh và Tin Lành truyền thống khẳng định rằng sự xưng công chính chỉ dựa trên sự công chính của Đấng Christ, và sự công chính này được quy cho người tin, vì vậy, ngay khi một người đặt đức tin chân thật nơi Đấng Christ, họ nhận được mọi điều cần thiết cho sự cứu rỗi nhờ sự quy kể công chính của Đấng Christ. Vấn đề cốt lõi là: có phải sự xưng công chính của tôi dựa trên sự công chính của riêng tôi không? Hay đó là một sự công bình, như Luther nói, là “một sự công chính ngoại tại”, một sự công chính bên ngoài chúng ta, không đến từ chúng ta—sự công chính của người khác, cụ thể là, sự công chính của Đấng Christ? Từ thế kỷ XVI đến nay, giáo hội công giáo La Mã luôn dạy rằng sự xưng công chính dựa trên đức tin, trên Đấng Christ, và trên ân điển. Tuy nhiên, sự khác biệt là giáo hội công giáo La Mã tiếp tục phủ nhận rằng sự xưng công chính chỉ dựa trên Đấng Christ, chỉ có được bởi đức tin, và chỉ được ban cho bởi ân điển. Sự khác biệt giữa hai quan điểm này là sự khác biệt giữa sự cứu rỗi và đối lập của nó. Không có vấn đề nào quan trọng hơn một người bị xa cách với Đức Chúa Trời công chính.

Khi lên án giáo lý Kinh Thánh về sự xưng công chính chỉ bởi đức tin, giáo hội Công giáo La Mã đã phủ nhận phúc âm và đánh mất tính chính danh hợp pháp của hội thánh, dù tất cả những tuyên xưng khác đều là giáo lý Cơ Đốc chính thống. Chấp nhận giáo hội công giáo La Mã là một hội thánh chân chính khi họ bác bỏ giáo lý Kinh thánh về sự cứu rỗi là một sai lầm nghiêm trọng. Trong thời đại của chúng ta ngày nay, tranh luận thần học thường bị xem là không phù hợp về mặt chính trị, nhưng tuyên bố hòa bình khi không có hòa bình thực sự là phản bội bản chất của Phúc Âm.

Bài viết này được xuất bản lần đầu trên Blog của Mục vụ Ligonier