“Duy Nhờ Ân Điển (Sola Gratia)” Có Nghĩa Là Gì?

Một trong những khẩu hiệu gắn liền với cuộc Cải Chánh thế kỷ XVI là cụm từ tiếng La-tinh post tenebras lux (“sau bóng tối là ánh sáng”). Khác với thực trạng suy thoái của Giáo hội Công giáo La Mã, các nhà Cải Chánh tin rằng họ đang phục hồi ánh sáng của Tin Lành Đấng Christ đã bị che khuất bấy lâu. Giáo lý này từ lâu đã được tóm lược trong “năm solas” của cuộc Cải Chánh. Một trong những solas này là cụm từ tiếng La-tinh sola gratia, nghĩa là “duy bởi ân điển.” Đối với các nhà Cải Chánh, sola gratia đóng vai trò then chốt trong việc hiểu đúng và trọn vẹn lẽ thật Kinh Thánh về sự cứu rỗi trong Đấng Christ. Chẳng hạn, Martin Luther (1483–1546) đã nói rất rõ ràng: “Không ai có thể thực sự hạ mình cho đến khi người ấy nhận ra rằng sự cứu rỗi của mình hoàn toàn vượt ngoài khả năng, mưu lược, nỗ lực, ý chí và việc làm của bản thân, và hoàn toàn phụ thuộc vào sự lựa chọn, ý muốn và công việc của Đấng khác, đó chính là Đức Chúa Trời duy nhất… khi đó, người ấy mới thực sự đến gần ân điển và có thể được cứu.” Thật ra, theo Luther và các nhà Cải Chánh khác, mọi sự bóp méo giáo lý sola gratia đều là những cách khéo léo, kín đáo đưa công lao hay nỗ lực của con người trở lại. Chính vì lý do đó, việc hiểu đúng về sola gratia là điều vô cùng quan trọng đối với Cơ Đốc nhân ngày nay. Sự thuần khiết của Phúc Âm đang bị đe dọa.

Để nắm rõ ý nghĩa của sola gratia, trước tiên chúng ta cần hiểu rõ sola gratia không phải là gì.

Sola gratia không phải là “duy bởi ân điển nghĩa là chủ yếu là nhờ ân điển“.

Nói cách khác, sola gratia không có nghĩa là Đức Chúa Trời đã hoàn thành phần lớn công tác cứu rỗi cho chúng ta, còn một phần nhỏ là sự hợp tác của chúng ta. Ân điển của Đức Chúa Trời không đưa chúng ta vào một trạng thái cho phép một phản ứng trung lập của con người. Làm như vậy sẽ đặt công đức của con người lên vị trí chủ đạo, vì sự cứu rỗi của chúng ta cuối cùng sẽ phụ thuộc vào hành động của con người.

Sola gratia không có nghĩa là Đức Chúa Trời đã hoàn tất sự cứu rỗi một cách khách quan, nhưng không ảnh hưởng đến cá nhân chúng ta một cách chủ quan.

Nói cách khác, sola gratia không có nghĩa là Đấng Christ đã chuộc lấy sự cứu rỗi một cách chung chung, mà không liên quan đến sự cứu rỗi dành cho từng cá nhân. Sự cứu chuộc luôn mang tính riêng biệt và cá nhân. Chối bỏ lẽ thật này chính là một hình thức đạo đức giả, ngụy trang việc âm thầm đưa nỗ lực của con người vào trong sự cứu rỗi. Trong Kinh Thánh, “sự cứu rỗi” không phải là việc mua một món đồ, mà là sự chuộc lại những con người cụ thể.

Sola gratia không có nghĩa là một phần của sự cứu rỗi chỉ có được nhờ ân điển.

Một số Cơ Đốc nhân tin rằng con người chủ động dùng ý chí tự do để đến với Đấng Christ, và sau đó chính Đức Chúa Trời Tối Cao gìn giữ họ trong đức tin. Một quan điểm khác cho rằng Cơ Đốc nhân được Đức Chúa Trời chủ động kêu gọi đến với đức tin, nhưng về sau họ vẫn có thể đánh mất sự cứu rỗi của mình. Trong cả hai trường hợp, chúng ta đã vô tình xen lẫn công đức của con người vào vào sự cứu rỗi. Nếu sự lựa chọn của con người (dù là trước hay sau khi tiếp nhận Chúa) là yếu tố quyết định cho sự cứu rỗi, thì khi đó về bản chất, sự cứu rỗi trở thành kết quả của nỗ lực con người (tức là bởi việc làm).

Vậy, sola gratia có nghĩa là gì?

Đức Chúa Trời đã làm trọn mọi điều cần thiết cho sự cứu rỗi của bạn.

Sự cứu rỗi không phải là một hành động trừu tượng, mà là một sự chuộc lại đầy ân điển đã được thực hiện cho bạn. Từ muôn đời, Đức Chúa Trời Ba Ngôi đã đồng thuận trong giao ước để cứu một dân cho chính Ngài. Đức Chúa Cha đã chọn một dân tộc cho Con (Lu-ca 22:29; Ê-phê-sô 1:3-14), Con đã nhận lấy trách nhiệm cứu chuộc dân đó bằng công trạng của Ngài (Thi 2; Giăng 3:35; 14:31; 15:9), và Đức Thánh Linh áp dụng sự cứu rỗi trên dân đó (Ê-sai 63:10–14; Ê-xê-chi-ên 36:25–27; 37:14; Giăng 3:5; 14:26; 15:26; 16:7–15; 20:21–23). Như vậy, sự cứu rỗi đã được định trước cho bạn, được Đấng Christ chuộc thay bạn, và được Đức Thánh Linh vận dụng vào cuộc đời bạn.

Sự cứu rỗi được xây dựng trên nền tảng tình yêu nhân từ tuyệt đối của Đức Chúa Trời.

Sola gratia có nghĩa là sự cứu rỗi của bạn hoàn toàn dựa trên tình yêu nhân từ tuyệt đối của Chúa. Phao-lô giải thích rằng sự cứu rỗi của những người được Đức Chúa Trời chọn không dựa trên việc làm hay quyết định của con người. Thay vào đó, sự cứu rỗi này hoàn toàn được ghi nhận là do lòng thương xót đầy ân điển của Đức Chúa Trời ban cho bất cứ ai Ngài muốn (Rô-ma 9:15-16, 22-23; xem Xuất Ê-díp-tô Ký 33:19).

Sự cứu rỗi thuộc về Chúa.

Sola gratia có nghĩa là từ đầu đến cuối, sự cứu rỗi thuộc về Chúa (Thi 3:8; 62:1; Rô-ma 8:29-30). Ân điển tối thượng của Đức Chúa Trời không chỉ xuất hiện trước khi bạn tiếp nhận Ngài để biến đổi bạn, cũng không chỉ xuất hiện sau khi bạn tiếp nhận để duy trì đức tin của bạn. Nhưng từ trước khi sáng thế cho đến cõi đời đời vô cùng, Đức Chúa Trời luôn nắm chặt những người thuộc về Ngài trong tay Ngài, và Đấng Christ sẽ khiến tất cả dân sự của Ngài sống lại trong ngày sau rốt (Giăng 6:41–46). Từ đầu đến cuối, từ sự lựa chọn đến sự hoán cải và cho đến khi vào thiên đàng, sự cứu rỗi hoàn toàn chỉ nhờ ân điển của Đức Chúa Trời.

Đối với Cơ Đốc nhân, sola gratia là một trong những lẽ đạo ngọt ngào nhất trong cả Kinh Thánh. Như Luther giải thích,

Nếu Đức Chúa Trời hành động trong chúng ta, ý chí của chúng ta sẽ được biến đổi; và khi Thánh Linh của Ngài nhẹ nhàng cảm động, thì ý chí sẽ khởi phát và hành động cách tự nguyện, từ một tấm lòng sẵn sàng và xu hướng nội tâm được đổi mới — không phải do ép buộc. Sự thúc đẩy ấy mạnh mẽ đến mức không một quyền lực nào có thể làm lệch hướng nó, ngay cả các cửa địa ngục cũng không thể cưỡng lại hay chiến thắng. Ý chí ấy sẽ tiếp tục vui thích, khao khát và yêu mến điều thiện — giống như trước đây nó từng mải mê yêu mến điều ác.

Vậy chúng ta sẽ nói gì? Chúng ta có thể đáp lại sự cứu rỗi vĩ đại như vậy như thế nào? Điều duy nhất chúng ta có thể làm là sấp mình trong sự khiêm nhu trước mặt Đức Chúa Trời đầy ân điển, kính sợ và thờ phượng trước ý định đời đời của Ngài. Chúng ta chỉ biết dâng lời biết ơn và thốt lên rằng: “Lạy Chúa, cớ sao con lại được vinh dự làm khách trong nhà Ngài?”

Bài này từng được xuất bản bởi Tiến sĩ Levi Berntson. Xem tại đây.