3 Điều Bạn Nên Biết Về Ha-ba-cúc

Mong ước mãnh liệt của Ha-ba-cúc về công lý vinh danh Đức Chúa Trời và phản ứng mạnh mẽ của ông trước sự thiếu vắng công lý ấy khiến cuốn sách của ông trở nên đặc biệt phù hợp với độc giả ngày nay. Trong bối cảnh chúng ta bị choáng ngợp bởi những tin tức và hình ảnh gây chấn động từ khắp nơi trên thế giới, quy mô khổng lồ của vấn đề sẽ trở nên quá sức chịu đựng nếu chúng ta không nhìn nhận nó dưới ánh sáng của phúc âm. Hơn nữa, nhận thức của Ha-ba-cúc về những thiếu sót về đạo đức của mình và của đồng bào cho thấy rằng vấn đề tội lỗi đã ăn sâu vào bản chất con người, và vì vậy bao gồm tất cả chúng ta. Nhưng mặc dù tình hình Giu-đa và vùng ngoài biên giới của nó rất nghiêm trọng, những câu trả lời của Đức Chúa Trời đối với những lời cầu nguyện đầy bức xúc của nhà tiên tri đã đưa ông từ trạng thái nghi ngờ và tuyệt vọng đến niềm tin vững chắc và niềm vui, ngay cả trước khi có bất kỳ sự thay đổi nào xảy ra tại Giu-đa hay bên ngoài.

Ba yếu tố trong cuốn sách ngắn này nổi bật cả về sự đóng góp của nó vào sự tái định hướng tâm linh của nhà tiên tri lẫn tiềm năng của nó trong việc hướng dẫn thái độ, hành động và kỳ vọng của chúng ta trong một thế giới dường như hỗn loạn và tự hủy diệt, giống như vùng Cận Đông cổ đại vào cuối thế kỷ thứ bảy TC.

1. Đức Chúa Trời không thờ ơ với sự bất công ở Giu-đa.

Sự thật này thực chất là một sự bác bỏ trực tiếp đối với những giả định mà dường như Ha-ba-cúc đã đưa ra ở phần mở đầu sách. Ông không đi xa đến mức cáo buộc Đức Chúa Trời là bất công, nhưng nếu Ngài không làm điều gì đó, thì kết luận đó dường như là điều khó tránh khỏi (Ha-ba-cúc 1:2-4). Câu trả lời của Đức Chúa Trời dành cho nhà tiên tri vừa kiên nhẫn vừa mang tính dạy dỗ. Việc Ngài quyết định giáng sự phán xét trên Giu-đa tội lỗi (mối quan tâm ban đầu của Ha-ba-cúc) cho thấy rằng cam kết giao ước của Ngài đối với dân sự không đồng nghĩa với việc họ được miễn trừ khỏi hậu quả của tội lỗi. Đức Chúa Trời không thờ ơ trước sự bất công.

Nhưng khi Đức Chúa Trời bày tỏ cho nhà tiên tri biết rằng Ngài sẽ dùng người Ba-by-lôn để trừng phạt Giu-đa, Ha-ba-cúc lại một lần nữa bối rối. Với giả định rằng dù phạm tội, Giu-đa vẫn “công bình hơn” so với Ba-by-lôn (Ha-ba-cúc 1:13), ông ngụ ý nếu Đức Chúa Trời dùng Ba-by-lôn để trừng phạt Giu-đa thì chẳng khác nào Ngài dung túng cho điều ác (Ha-ba-cúc 1:13).

2. Đức Chúa Trời không thờ ơ trước sự bất công ở Ba-by-lôn.

Câu trả lời dài của Đức Chúa Trời cho lời chất vấn của Ha-ba-cúc trong chương 2 cho thấy rằng Chúa hoàn toàn nhận biết tội lỗi của Ba-by-lôn—ngay cả trước khi họ tấn công Giu-đa. Đức Chúa Trời bày tỏ rõ ràng sự kiêu ngạo sâu sắc, bạo lực và tính tự tôn đã thúc đẩy Ba-by-lôn thành một đế chết thống trị càng nhiều vùng đất ở Cận Đông cổ đại càng tốt. Tóm lại trong Ha-ba-cúc 2:5, đế quốc Ba-by-lôn bị lên án vì cướp bóc các dân tộc khác để làm giàu cho mình (2:6–13), tận dụng mọi cách để chiếm đoạt điều mình muốn (2:15–17), và gán mọi thành công cho các thần giả dối (2:18–19).

Trái ngược với tham vọng thống trị toàn cầu của Ba-by-lôn, Chúa khẳng định rằng một sự phán xét khủng khiếp sắp giáng trên đế quốc này. Nhưng sự can thiệp của Đức Chúa Trời không chỉ là báo trả về những tội lỗi của Ba-by-lôn, mà còn giải quyết mối bận tâm thứ hai của Ha-ba-cúc. Đức Chúa Trời hứa thiết lập vương quyền cứu rỗi của Ngài trên toàn thế giới, để cả đất sẽ đầy dẫy sự nhận biết Ngài (Ha-ba-cúc 2:14). Điều này dẫn đến yếu tố thứ ba trong phản hổi của Đức Chúa Trời cho Ha-ba-cúc.

3. Đức tin nơi Đức Chúa Trời mang lại bình an và dẫn đến sự sống.

Ngay cả trước khi Đức Chúa Trời bày tỏ lời hứa trong Ha-ba-cúc 2:14 và cụ thể trong chương 3, rằng công lý hoàn hảo cùng ân điển lạ lùng của Ngài sẽ đoán phạt kẻ có tội và loại bỏ tội lỗi một lần đủ cả (Ha. 3:3–15), chính lời hứa về sự công chính và cứu rỗi trọn vẹn ấy đã bắt đầu thay đổi cách nhìn của nhà tiên tri (Ha. 3:2). Sự thay đổi này được hoàn tất nhờ khải tượng mạnh mẽ về sự hiện ra của Đức Chúa Trời mang đến sự cứu chuộc và sự phát xét được mô tả trong phần tiếp theo.

Hai kết quả của sứ điệp rằng Đức Chúa Trời sẽ hoàn toàn phán xét tội lỗi và cứu dân Ngài cách trọn vẹn đặc biệt có ý nghĩa đối với Ha-ba-cúc và độc giả của ông. Thứ nhất, lẽ thật này chạm đến tận đáy lòng của Ha-ba-cúc và hoàn toàn biến đổi cách nhìn của ông. Sự bối rối và nghi ngờ của ông được thay thế bằng sự tin tưởng điềm tĩnh vững tin vào lời của Đức Chúa Trời và bằng đức tin thấy được sự tinh sạch cùng sự hoàn thiện của cả công trình sáng tạo. Trong trạng thái tấm lòng và tâm trí mới này, nhà tiên tri có thể kiên nhẫn chờ đợi Đức Chúa Trời làm trọn những lời hứa của Ngài theo đúng cách thức và thời điểm được quyết định theo quyền tể trị tối thượng của Ngài.

Thứ hai, sự cứu rỗi, công lý cứu chuộc mà Đức Chúa Trời ban cho những ai tin cậy vào những lời hứa ân điển của Ngài (Ha-ba-cúc 2:4) cuối cùng dẫn đến sự sống. Ngôn ngữ hùng tráng trong chương 3 mô tả sự can thiệp giải cứu của Đức Chúa Trời như cuộc xuất hành thứ hai giải phóng dân sự của Đức Chúa Trời, không chỉ khỏi tay Ba-by-lôn, mà chủ yếu là khỏi sự đoán phạt và ách nô lệ do tội lỗi gây ra. Điều đó chỉ trở thành hiện thực nhờ Đấng Mê-si-a (Ha-ba-cúc 3:13), Đấng đã chịu khổ thay cho dân Ngài và được Đức Chúa Trời tôn cao khi khiến Ngài từ kẻ chết sống lại.  (Công Vụ 17:3).

Sứ điệp của Ha-ba-cúc chính là câu trả lời dứt khoát cho nan đề tội lỗi vốn đã làm vị tiên tri băn khoăn. Sự sống, sự chết và sự phục sinh của Chúa Jêsus cho thấy sự chắc chắn về chiến thắng cuối cùng của Đức Chúa Trời trên điều ác và mở ra con đường cứu rỗi qua Đấng Mê-si-a. Với những lẽ thật này, chúng ta có thể vui mừng về sự kiên nhẫn của Đức Chúa Trời khi Ngài tạm hoãn sự phán xét, và hết lòng rao giảng phúc âm cho đến tận cùng trái đất cho đến ngày Ngài trở lại (2 Phi-e-rơ 3:9).

Bài viết này là 3 Things you should know about Habakkuk.