3 Điều Bạn Nên Biết Về Châm Ngôn

1. Châm Ngôn là một tập hợp những lời khôn ngoan, không phải là một tập hợp của những sự bảo đảm chắc chắn.

Thoạt nhìn, có vẻ như sách Châm Ngôn cung ứng một câu trả lời dễ dàng, nhanh chóng và công thức cho tất cả các vấn đề của cuộc sống. Có vẻ như sách đảm bảo sự thịnh vượng và thành công cho những ai áp dụng ‘phương trình’ của nó vào trong đời sống mình. Nói cách khác, nếu chỉ đọc qua bề mặt sách Châm Ngôn, bạn có thể đi đến kết luận rằng: nếu bạn làm ‘X’ thì sẽ nhận được ‘Y’, trong đó ‘X’ là sự khôn ngoan và ‘Y’ là thành công cũng như thịnh vượng theo quan niệm của con người. Ví dụ, trong Châm Ngôn 3:1-2, chúng ta được cho biết rằng bất cứ ai ghi nhớ sự dạy dỗ của Châm Ngôn và vâng giữ các điều răn ấy sẽ được sống lâu và thịnh vượng. Nếu chỉ đọc riêng câu đó thôi, nghe có vẻ như là một kết quả được bảo đảm, phải không? Bạn có thể thấy việc đọc Châm Ngôn theo cách đơn giản này hấp dẫn thế nào, nhưng cách hiểu này là sai lầm và thậm chí có thể gây hại.

Châm Ngôn không cung cấp cho chúng ta những công thức chắc chắn hệu quả trong mọi hoàn canh, mà là những nguyên tắc khôn ngoan đáng để chúng ta suy ngẫm và áp dụng một cách sáng suốt. Khi đọc sách Châm Ngôn, chúng ta phải đặt nó trong ánh sáng của nguyên tắc Kinh Thánh tổng quát rằng phần thưởng không phải lúc nào cũng đến ngay lập tức sau sự vâng phục. Đôi khi phần thưởng cho sự vâng phục của chúng ta bị trì hoãn cho đến một thời điểm nào đó thậm chí cho đến đời sau. Hãy nhớ rằng Đức Chúa Jêsus, là hiện thân của sự khôn ngoan và đã sống trong sự vâng phục trọn vẹn mọi điều răn, đã từng trải qua sự đau khổ lớn trong một thời điểm. Chỉ sau khi Ngài chịu khổ trong sự vâng lời thì Ngài mới được tôn cao (Phi-líp 2:5-11). Chúng ta nên theo đuổi sự khôn ngoan trong Châm Ngôn không phải vì nó bảo đảm những kết quả chắc chắn, nhưng vì đó là món quà từ Đức Chúa Trời ban cho để hướng dẫn đời sống chúng ta trong thế gian này. 

2. Châm Ngôn nhắc nhở chúng ta rằng Đức Chúa Trời quan tâm đến mọi khía cạnh trong đời sống của chúng ta.

Một trong những đặc điểm của sách Châm Ngôn là phạm vi bao quát rộng lớn của nó. Sách Châm Ngôn xem xét nhiều mặt của đời sống con người với tính thực tiễn cao. Nếu bạn lập sơ đồ nội dung theo chủ đề của sách Châm Ngôn, bạn sẽ thấy sách đề cập đến nhiều mối quan tâm khác nhau, bao gồm sự giàu có (Châm Ngôn 3:9, 13-14; 11:4; 13:7, 11, 22; 14:31; 21:5; 28:6, 20; 30:8-9), lời nói (10:19; 12:19; 15:23, 28; 17:27-28; 25:11; 26:20), việc làm (6:6-11; 12:11; 19:15; 20:4, 13; 26:13-16), tình bạn (17:17; 18:24; 27:6, 9), hôn nhân (12:4; 18:22; 19:14; 27:15; 31:30), nuôi dạy con cái (13:24; 17:6; 19:18; 22:6; 23:13–14; 29:17), và đời sống tình dục của con người (5:3; 8–9, 15–19; 6:27–29). Điều này nhắc nhở chúng ta rằng Đức Chúa Trời quan tâm đến mọi khía cạnh của cuộc sống chúng ta và muốn chúng ta áp dụng Lời Ngài và sự khôn ngoan của Ngài vào mọi lĩnh vực.

Đôi khi Cơ Đốc nhân tách biệt đời sống của mình, chỉ gắn đức tin vào buổi thờ phượng sáng Chúa nhật hoặc vào những vấn đề được gọi là “thuộc linh” như tĩnh nguyện cá nhân, cầu nguyện và truyền giảng. Mặc dù trung tín trong các kỷ luật thuộc linh rất quan trọng đối với Đức Chúa Trời và với đời sống của chúng ta, nhưng cách chúng ta quản lý của cải, sử dụng lời nói, làm việc, và lựa chọn bạn bè hay bạn đời cũng quan trọng không kém. Bằng cách cung ứng cho chúng ta sự khôn ngoan của Đức Chúa Trời cho mọi lĩnh vực của đời sống, sách Châm Ngôn thách thức và sửa lại khuynh hướng tách rời đức tin ra thành các phần riêng biệt.

Hơn nữa, sự quan tâm như người cha của Đức Chúa Trời đối với mọi khía cạnh trong đời sống chúng ta cũng làm cho những lĩnh vực trải nghiệm của con người trở nên đầy ý nghĩa và giá trị. Sách Châm Ngôn giúp chúng ta nhận thức đời sống và thế giới theo một cách khuyến khích chúng ta làm mọi việc vì vinh hiển của Đức Chúa Trời (1 Côr. 10:31). Châm Ngôn nhắc nhở chúng ta rằng mọi việc chúng ta làm đều quan trọng đối với Đức Chúa Trời và Ngài muốn điều tốt nhất cho chúng ta. Trên hết, sự rộng lớn toàn diện của sự khôn ngoan trong Châm Ngôn là món quà từ Đức Chúa Trời, giúp chúng ta sống sung mãn và phát triển toàn diện.

3. Bằng cách nhấn mạnh vào sự khôn ngoan, Châm Ngôn hướng chúng ta đến Đức Chúa Jêsus.  

Dù sách Châm Ngôn thường ít được chú ý về phương diện hình bóng học hay báo trước về công tác của Đức Chúa Jêsus, nhưng nó vẫn tỏ bày về Ngài một cách sâu sắc đầy quyền năng. Thứ nhất, các sách Phúc Âm cho thấy Đức Chúa Jêsus sở hữu sự khôn ngoan vĩ đại. Ngay từ khi còn là một đứa trẻ, khi giảng dạy cho người lớn tuổi trong đền thờ, Đức Chúa Jêsus đã bày tỏ sự khôn ngoan của Ngài, và chúng ta được biết rằng Ngài đã lớn lên trong sự khôn ngoan (Lu-ca 2:47–52). Hơn nữa, khi Đức Chúa Jêsus bắt đầu chức vụ công khai, phương pháp giảng dạy Ngài ưa thích là sử dụng các dụ ngôn, một hình thức truyền đạt sự khôn ngoan. Các sách Phúc Âm mô tả Chúa Jêsus là một nhà giáo khôn ngoan, tương tự như các nhà hiền triết trong Châm Ngôn.

Mối liên hệ thứ hai giữa Chúa Jêsus và Châm Ngôn là sách Châm Ngôn dạy chúng ta về giá trị vô giá của sự khôn ngoan. Châm Ngôn khuyến khích chúng ta xem sự khôn ngoan có giá trị hơn cả bạc và vàng (Châm Ngôn 3:14-35). Châm Ngôn khuyên độc giả hãy tìm kiếm và đạt được sự khôn ngoan vì bản chất vô giá của nó. Tân Ước cho chúng ta biết rằng Đức Chúa Jêsus chính là “sự khôn ngoan của Đức Chúa Trời” (1 Côr. 1:30) và trong Ngài ẩn chứa tất cả “kho tàng của sự khôn ngoan và tri thức” (Cô-lô-se 2:3). Như vậy, lời khuyên của sách Châm Ngôn về việc tìm kiếm sự khôn ngoan vượt trên tất cả mọi điều là lời mời gọi theo đuổi chính Đấng khôn ngoan. Chúa Jêsus không chỉ sở hữu sự khôn ngoan và dạy sự khôn ngoan; Ngài là sự khôn ngoan. Không theo đuổi Ngài là sai lầm nghiêm trọng nhất trong tất cả những sai lầm của con người.

Bài viết này là 3 Things you should know about Proverbs.