
“Duy Nhờ Ân Điển (Sola Gratia)” Có Nghĩa Là Gì?
24/07/2025“Vinh Quang Chỉ Thuộc Về Đức Chúa Trời (Soli Deo Gloria)” Có Nghĩa Là Gì?

Soli Deo gloria là phương châm phát sinh từ cuộc Cải Chánh Tin Lành và được sử dụng trong mọi tác phẩm của Johann Sebastian Bach. Ông đã ký tắt chữ cái SDG ở cuối mỗi bản thảo để truyền đạt ý niệm rằng chỉ có Đức Chúa Trời và chỉ mình Ngài xứng đáng nhận vinh quang cho những điều kỳ diệu trong công trình sáng tạo và cứu chuộc của Ngài. Trọng tâm của cuộc tranh cãi về sự cứu rỗi ở thế kỷ XVI là vấn đề ân điển.
Đó không phải là việc con người có cần ân điển hay không. Vấn đề nằm ở mức độ cần thiết của ân điển đó. Hội thánh đã lên án Pelagius, người từng dạy rằng ân điển giúp cho sự cứu rỗi thuận lợi hơn nhưng không hoàn toàn cần thiết. Kể từ thời điểm đó, học thuyết dạng Pelagius (Semi-Pelagianism) luôn dạy rằng không có ân điển thì không có sự cứu rỗi. Tuy nhiên, ân điển được nhắc đến trong tất cả các học thuyết dạng Pelagius và Arminian về sự cứu rỗi không phải là ân điển hiệu quả. Đó là một ân điển khiến sự cứu rỗi trở nên khả thi, nhưng không phải là ân điển bảo đảm chắc chắn sự cứu rỗi.
Đức Chúa Trời Là Đấng Gieo Giống
Trong dụ ngôn người gieo giống, chúng ta nhận thấy rằng chính Đức Chúa Trời là Đấng chủ động bắt đầu và thực hiện toàn bộ tiến trình đem sự cứu rỗi đến cho con người. Ngài là người gieo giống. Hạt giống được gieo là hạt giống của Ngài, tương ứng với Lời của Ngài, và mùa gặt thu được chính là mùa gặt của Ngài. Ngài thu hoạch đúng những gì Ngài đã định trước ngay từ lúc Ngài bắt đầu toàn bộ tiến trình ấy. Đức Chúa Trời không để mùa gặt phụ thuộc vào sự bất định của những bụi gai và đá trên đường đi. Chỉ có Đức Chúa Trời, và duy chỉ Đức Chúa Trời đảm bảo rằng một phần Lời Ngài rơi xuống mảnh đất tốt. Một sai lầm nghiêm trọng khi giải thích dụ ngôn này là cho rằng mảnh đất tốt chính là tâm tính tốt của những tội nhân sa ngã, những tội nhân đưa ra lựa chọn đúng đắn, đáp ứng tích cực với ân điển tiền định của Đức Chúa Trời. Quan điểm truyền thống của Cải Chánh về mảnh đất tốt là nếu mảnh đất đó sẵn sàng tiếp nhận hạt giống được Đức Chúa Trời gieo, thì chính Đức Chúa Trời là Đấng duy nhất chuẩn bị mảnh đất đó để hạt giống nảy mầm.
Câu hỏi lớn nhất mà bất kỳ người theo chủ nghĩa dạng Pelagius hay Arminian phải đối mặt ở cấp độ thực tế là: Tại sao tôi lại chọn tin vào phúc âm và dâng đời mình cho Đấng Christ trong khi người hàng xóm của tôi, người cũng nghe cùng một phúc âm ấy, lại chọn từ chối nó? Câu hỏi đó đã được trả lời theo nhiều cách khác nhau. Chúng ta có thể suy đoán rằng lý do một người chọn đáp lại phúc âm và Đấng Christ một cách tích cực, trong khi người kia thì không, là vì người đáp lại tích cực thông minh hơn người kia. Nếu điều đó đúng, thì cuối cùng Đức Chúa Trời vẫn là Đấng ban sự cứu rỗi, vì sự thông minh là món quà của Ngài, và có thể giải thích rằng Đức Chúa Trời không ban cho người hàng xóm từ chối phúc âm cùng mức độ thông minh như vậy. Nhưng lời giải thích đó rõ ràng là vô lý.
Một khả năng khác mà chúng ta phải xem xét là: lý do một người đáp ứng tích cực với phúc âm còn người hàng xóm của anh ta thì không, là vì người đáp lại là người tốt hơn. Nghĩa là người đó đã đưa ra lựa chọn đúng và tốt vì anh ta chính là người công chính hơn người hàng xóm của mình. Trong trường hợp này, xác thịt không chỉ có chút giá trị mà nó chiếm trọn toàn bộ vai trò quyết định. Đây là quan điểm được đa số Cơ Đốc nhân Tin Lành ủng hộ, đó là lý do họ được cứu còn những người khác thì không, vì họ đã đáp lại ân điển của Đức Chúa Trời đúng cách trong khi những người khác thì không.
Ở đây, chúng ta không chỉ nói đến sự đáp lại đúng thay vì sai, mà còn có thể nói đến một sự đáp lại tốt thay vì một đáp ứng tệ. Nếu tôi được vào Nước Đức Chúa Trời vì tôi đã đáp lại ân điển bằng đáp ứng tốt chứ không phải tệ, thì tôi có điều gì đó để tự hào, đó chính là sự tốt lành mà tôi đã dùng để đáp lại ân điển của Đức Chúa Trời. Tôi chưa từng gặp ai theo chủ nghĩa Arminian trả lời câu hỏi tôi vừa đặt ra bằng cách nói: “Ồ, lý do tôi là người tin là vì tôi tốt hơn người hàng xóm của mình.” Họ sẽ rất ngại ngùng khi nói như vậy. Tuy nhiên, mặc dù họ bác bỏ ý nghĩa này, nhưng logic của chủ nghĩa dạng Pelagius buộc phải đi đến kết luận đó. Nếu thật sự, cuối cùng, lý do tôi là một Cơ Đốc nhân còn người khác thì không, là vì tôi đã đáp lại đúng cách lời mời cứu rỗi của Đức Chúa Trời trong khi người kia từ chối, thì theo logic không thể chối cãi, tôi đã thực hiện một đáp ứng tốt, còn người hàng xóm tôi lại đưa ra đáp ứng tệ.
Sự Tái Sinh Xảy Ra Trước Đức Tin
Thần học Cải Chánh dạy rằng thật sự người tin đưa ra đáp ứng đúng đắn còn người chưa tin đưa ra đáp ứng sai. Nhưng lý do người tin đưa ra đáp ứng tốt là vì Đức Chúa Trời trong sự lựa chọn tối thượng của Ngài đã thay đổi tâm tính trong tấm lòng của những người được chọn để tạo ra một đáp ứng tốt. Tôi không thể nhận bất kỳ công trạng nào cho đáp ứng của tôi với Đấng Christ. Đức Chúa Trời không chỉ là Đấng khởi xướng sự cứu rỗi của tôi, không chỉ là Đấng gieo hạt giống, mà Ngài còn đảm bảo rằng hạt giống ấy nảy mầm trong tôi bằng cách tái sinh tôi qua quyền năng của Đức Thánh Linh. Sự tái sinh đó là một điều kiện cần thiết để hạt giống đâm rễ và phát triển. Đó là lý do tại trọng tâm của thần học Cải Chánh vang lên chân lý rằng sự tái sinh xảy ra trước khi con người có đức tin. Chính công thức, thứ tự cứu rỗi đó mà tất cả những người theo chủ nghĩa dạng Pelagius đều bác bỏ. Họ giữ quan niệm rằng trong tình trạng sa ngã của sự chết thuộc linh, con người tự mình thể hiện đức tin, rồi sau đó mới được tái sinh. Theo quan điểm của họ, con người đáp lại phúc âm trước khi Thánh Linh thay đổi tâm tính trong tâm hồn để đưa họ đến đức tin. Khi điều đó xảy ra, vinh quang không chỉ thuộc riêng một mình Đức Chúa Trời. Không một người theo quan điểm dạng Pelagius nào có thể chân thật nói rằng: “Vinh quang chỉ thuộc riêng một mình Đức Chúa Trời.” Đối với người theo quan điểm dạng Pelagius, Đức Chúa Trời có thể là Đấng nhân từ, nhưng bên cạnh ân điển của Ngài, phần tôi đáp ứng lại là điều hoàn toàn thiết yếu. Ở đây, ân điển không có hiệu lực thực sự, và ân điển như vậy, xét cho cùng, không phải là ân điển cứu rỗi thật sự. Thực tế, từ đầu đến cuối, sự cứu rỗi thuộc về Đức Chúa Trời. Vâng, tôi phải tin. Vâng, tôi phải đáp ứng. Vâng, tôi phải tiếp nhận Đấng Christ. Nhưng để tôi có thể nói “vâng” với bất cứ điều gì trong số đó, trước tiên tấm lòng tôi phải được thay đổi bởi quyền năng tối thượng và có hiệu quả của Đức Thánh Linh. Soli Deo gloria.
Bài này từng được xuất bản bởi Tiến sĩ R.C. Sproul. Xem tại đây.