Lý Do Tôi Yêu Mến Thi Thiên

Trong một hội nghị gần đây, có người hỏi về tôi sách tôi yêu thích trong Kinh Thánh. Phản ứng đầu tiên của tôi là phải chăng đây là một câu không nên hỏi. Chẳng phải chúng ta nên yêu mến toàn bộ Lời Đức Chúa Trời như nhau sao? Sau đó, tôi nghĩ mình nên hợp tác, và tự hỏi tôi thường đọc sách nào và cảm thấy yêu thích nhất. Tôi thấy câu trả lời rất rõ ràng. Trong những năm gần đây, sách tôi yêu thích nhất là Thi Thiên.

Tôi tin nhận Chúa khi còn là học sinh lớp 11 (năm thứ ba trung học trong hệ thống trung học lớp 9-12) thông qua mục vụ thờ phượng của một hội thánh chủ yếu hát Thi Thiên. Vì vậy, suốt nhiều năm qua, tôi đã gắn bó với Thi Thiên và dần học biết nhiều điều về sách này. Nhưng chỉ những năm gần đây, tôi mới thật sự bị cuốn hút bởi tính sâu sắc và kỳ diệu của Thi Thiên.

Nhiều đặc điểm của Thi Thiên đặc biệt thu hút tôi. Thứ nhất là vẻ đẹp ngôn ngữ và cách diễn đạt những chân lý sâu sắc của đức tin bằng thơ ca. Hãy suy ngẫm về những lời đơn sơ này, “Đức Giê-hô-va là Đấng chăn giữ tôi” (Thi Thiên 23:1). Lời ấy đã đem đến niềm an ủi sâu sắc cho biết bao linh hồn đang đau khổ và khốn khó. Hãy suy nghĩ về những lời hứa cứu chuộc của Đức Chúa Trời trong Thi Thiên 103: “Hỡi linh hồn ta, hãy chúc tụng Đức Giê-hô-va, chớ quên các ân huệ của Ngài. Chính Ngài tha thứ các tội ác ngươi, chữa lành mọi bệnh tật ngươi, cứu chuộc mạng sống ngươi khỏi chốn hư nát, lấy lòng nhân từ và thương xót mà làm vương miện đội cho ngươi. Ngài làm cho ngươi được mãn nguyện với những điều tốt đẹp để tuổi thanh xuân của ngươi hồi phục như của chim phụng hoàng.” (2-5). Hay khi suy ngẫm về hình ảnh đầy cảm động về việc Đức Chúa Trời khắc ghi những sự đau khổ của chúng ta: “đựng nước mắt con trong ve của Chúa” (Thi Thiên 56:8).

Đặc điểm thứ hai hấp dẫn tôi là càng đào sâu càng tìm thấy nhiều điều hơn nữa. Như các tuyệt tác thi ca, Thi Thiên như một mỏ vàng vô tận, luôn có những tầng sâu mới để khám phá và có thể tìm kiếm những kho báu quý giá hơn. Những phần thưởng dồi dào từ Thi Thiên dành sẵn cho chúng ta tương ứng với mọi nỗ lực mà chúng ta dành ra để hiểu biết sâu sắc hơn.

Thứ ba, Thi Thiên có nhiều bài phù hợp cho mọi hoàn cảnh khác nhau. Chắc chắn, Thi Thiên không đề cập một cách rõ ràng đến tất cả những dịp lễ mà vào dịp đó người ta thường gửi thiệp chúc mừng Hallmark. Nhưng chúng đánh dấu tất cả những khoảnh khắc và cảm xúc thiêng liêng quan trọng trong đời sống của con dân Chúa. Như John Calvin đã nói, “Tôi đã quen gọi cuốn sách này là ‘Bản giải phẫu toàn diện về mọi khía cạnh của linh hồn’, và tôi nghĩ cách gọi này hoàn toàn hợp lý vì mọi cảm xúc mà con người có thể trải qua đều được phản chiếu trong đó như soi vào một tấm gương.” Thi Thiên dạy chúng ta cách bày tỏ cảm xúc với Đức Chúa Trời trong mọi hoàn cảnh của đời sống. Thứ tư, Thi Thiên tràn đầy hình ảnh của Đấng Christ. Thi Thiên không chỉ chứa đựng những lời tiên tri rõ ràng về sự hiện đến của Đấng Christ (như Thi Thiên 2; 22; 110), mà còn không ngừng hướng linh hồn con người về Ngài và công trình cứu chuộc vĩ đại mà Ngài đã thực hiện. Như hội thánh xưa đã nói: “Thi Thiên luôn vang trên môi, Đấng Christ mãi ở trong tâm” (semper in ore psalmus, semper in corde Christus). Thi Thiên làm sâu sắc thêm mối liên hệ giữa chúng ta với Đấng Christ.

Những khám phá của tôi về Thi Thiên thực ra đã được nhiều người công nhận trong lịch sử hội thánh. Qua dòng lịch sử, Thi Thiên luôn được nhiều tín hữu tại nhiều nơi trân trọng giữ gìn. Trong thời kỳ cổ đại và trung cổ, người ta đã nghiên cứu và hát các Thi Thiên một cách thường xuyên, đặc biệt là trong giới tu sĩ. Vĩ nhân Athanasius (296–373) đã nói: “Tôi tin rằng không có gì vinh quang hơn những Thi Thiên này; vì chúng chứa đựng toàn bộ cuộc sống con người, mọi cảm xúc của tâm trí và mọi biến động của tâm hồn. Để ca ngợi và tôn vinh Đức Chúa Trời, người ta có thể chọn một Thi Thiên phù hợp với từng hoàn cảnh, và sẽ nhận ra rằng những thi thiên này như được viết riêng cho họ.” Trong thời Cải Chánh, việc mang Kinh Thánh trở lại với mọi tín hữu trong Hội Thánh cũng đồng thời đánh dấu sự phục hồi giá trị Thi Thiên. Luther đã học biết các Thi Thiên từ sớm khi còn là tu sĩ và vẫn tiếp tục yêu mến chúng. Ông gọi Thi Thiên là “cuốn Kinh Thánh nhỏ”, khi nói, “Thi Thiên nên là một quyển sách quý giá và được yêu mến, nếu không vì lý do nào khác thì ít nhất nó đã tiên báo rõ ràng về sự chết và phục sinh của Đấng Christ — đồng thời phản ánh vương quốc của Ngài cũng như hoàn cảnh và bản chất của toàn thể Cơ Đốc giáo — nên có thể coi đây là phiên bản thu nhỏ của Knh Thánh.”

Mọi nội dung quan trọng của toàn bộ Kinh Thánh được tóm gọn một cách súc tích và tinh tế trong đó.” Trong giới Cải Chánh, các Thi Thiên được chuyển thể và được dùng như tuyển tập thánh ca của Hội Thánh để ca ngợi Chúa. Những người theo chủ nghĩa Calvin thời sơ khai rất vui mừng khi có thể cất lời ca ngợi Đức Chúa Trời bằng chính lời Chúa. John Calvin, người giám sát việc chuyển thể toàn bộ Thi Thiên thành bài hát, đã bày tỏ niềm yêu mến sâu sắc dành cho sách này qua lời sau: “Vì việc kêu cầu Đức Chúa Trời là một trong những phương tiện chủ yếu để đảm bảo sự an toàn của chúng ta, và bởi không có hướng dẫn nào xác đáng và đáng tin cậy hơn các Thi Thiên trong việc thực hành cầu nguyện, nên mức độ am hiểu của một người về phần cốt lõi nhất của lẽ đạo thiên thượng sẽ tỉ lệ với sự hiểu biết của người ấy về Thi Thiên.”

Những người theo truyền thống Calvin có chung niềm xác tín với ông về giá trị của Thi Thiên. Điều đó được thể hiện cách rõ ràng, như qua kinh nghiệm của những tín hữu người Pháp theo truyền thống Calvin, được biết đến với tên gọi Huguenots. Như Bernard Cottret đã viết, “Thi Thiên là hiện thân của Cải Chánh tại Pháp.” Những tín hữu Tin Lành Pháp vào giữa thế kỷ XVI đã yêu mến Thi Thiên cách sâu đậm và ca hát những thi thiên ấy một cách sốt sắng, ngay cả khi đang bước trên con đường dẫn đến cái chết tử đạo. Người Huguenot Pháp đã nhận ra rằng các Thi Thiên có vần điệu của họ là những bài thánh ca thấm đẫm sức mạnh thi ca “thể hiện lòng mộ đạo sâu sắc theo tinh thần Calvin.” Những bản dịch Thi Thiên có vần điệu để hát trong thế kỷ XVI đã giúp hội thánh một lần nữa nhận ra quyền năng và sự thích đáng của Thi Thiên đối với đời sống đức tin.

Tuy nhiên, Thi Thiên không chỉ là nguồn cảm hứng và sự an ủi cho các tín hữu Cải Chánh. Thi Thiên không chỉ là một phương tiện để diễn tả niềm vui và nỗi buồn của họ với Đức Chúa Trời bằng chính lời của Ngài. Thi Thiên đã làm rõ mối quan hệ giữa cuộc sống của họ với những kẻ thù gian ác và với Đức Chúa Trời, Đấng luôn giữ gìn họ. Là dân của Đức Chúa Trời, họ sống trong từng lời Thi Thiên.

Bài này từng được xuất bản bởi Tiến sĩ W. Robert Godfrey. Xem tại đây.