3 Điều Bạn Nên Biết Về Ma-la-chi

Chúa phán nhiều điều đầy thách thức với dân Ngài sau thời kỳ lưu đày qua tiên tri Ma-la-chi. Sách Ma-la-chi được sắp xếp thành một loạt bảy cuộc tranh luận tiên tri và mỗi cuộc tranh luận bắt đầu bằng một lời than phiền cay đắng của dân sự, và phản hồi Chúa về lời đó. Hầu hết những sấm ngôn này là những lời quở trách sâu sắc nhằm vào thái độ và hành động của những người đương thời với Ma-la-chi. Tuy nhiên, trước khi quở trách dân sự, Chúa bắt đầu bằng cách khẳng định tình yêu tuyển chọn của Ngài dành cho họ, đó chính là lý do họ vẫn còn tồn tại sau sự phán xét của thời kỳ lưu đày. Trước khi phán, “Đây là những lời Ta nghịch cùng các ngươi”, Đức Chúa Trời tuyên bố, “Ta yêu các con” (Mal. 1:2).

1. Sách Ma-la-chi bày tỏ tình yêu tuyển chọn của Đức Chúa Trời luôn là điểm khởi đầu.

Trong khi đó, dân sự đáp lại bằng thái độ chống đối: “Chúa yêu chúng con ở đâu?” (Mal. 1:2). Câu hỏi này đã nhận được một câu trả lời thật bất ngờ từ Chúa. Chúng ta có thể đã nghĩ rằng Chúa sẽ nhắc đến cuộc hành trình ra khỏi Ai Cập và việc chinh phục xứ Ca-na-an, nơi Ngài đã làm những phép lạ lớn lao để bảo vệ dân Ngài và ban cho họ cơ nghiệp. Thay vì vậy, Chúa đưa Y-sơ-ra-ên trở về xa hơn nữa trong lịch sử, nhắc đến việc Ngài đã chọn lựa tổ phụ Gia-cốp của họ nhưng từ chối người anh của ông là Ê-sau (Mal. 1:3). Tình yêu hoàn toàn không xứng đáng này chính là lý do dân Y-sơ-ra-ên vẫn còn tồn tại sau khi Giê-ru-sa-lem bị người Ba-by-lôn tàn phá và sau thời kỳ lưu đày. Quả thật, Y-sơ-ra-ên đã chịu khổ vì tội lỗi của mình, nhưng dân ấy vẫn được phục hồi nhờ tình yêu lớn lao của Chúa. Ê-đôm, con cháu của Ê-sau, đã sống sót qua thời kỳ Ba-by-lôn tương đối nguyên vẹn bằng cách giúp đỡ người Ba-by-lôn (xem Áp-đia 1:10–14). Nhưng sự yên ổn hiện tại của Ê-đôm sẽ sớm bị phá hủy, sự sụp đổ hoàn toàn và dứt khoát của nó sẽ xảy ra (Mal. 1:4–5). Tuyển dân của Đức Chúa Trời có thể vấp ngã vì tội lỗi của mình, nhưng họ sẽ không hoàn toàn gục ngã, vì Chúa nâng đỡ họ bằng tình yêu của Ngài (xem Thi Thiên 37:23–24).

2. Sách Ma-la-chi cho thấy con người dễ bị cám dỗ rơi vào thái độ hoài nghi khi cuộc sống trở nên khó khăn.

Trong sách Ma-la-chi, từ đầu cho đến cuối, phản ứng của dân sự đối với Chúa mang đậm thái độ hoài nghi. Ngay từ đầu, họ đã gạt bỏ lời tuyên bố của Chúa về tình yêu thương dành cho họ (Mal. 1:2). Cuối cùng, họ tuyên bố rằng vâng phục Chúa là vô ích, vì kẻ gian ác lại thịnh vượng và kẻ kiêu ngạo thì được phước (Mal. 3:15). Công lý của Đức Chúa Trời mà họ tin là tồn tại, giờ đang ở đâu (Mal. 2:17)? Thái độ hoài nghi đối với Chúa bộc lộ qua sự thờ phượng hời hợt của dân sự (Mal. 1:12–13), sự phản bội trong hôn nhân với những người vợ Y-sơ-ra-ên mà họ đã cưới (Mal. 2:14–16), và sự keo kiệt trong việc dâng hiến (Mal 3:8–9). Ngay cả các thầy tế lễ cũng đã bị nhiễm cùng thái độ đó (Mal. 2:1–9), cho phép dân sự dâng những của lễ khiếm khuyết và đưa ra các phán quyết pháp lý thiên vị để đổi lấy hối lộ (Mal. 2:9). Những lúc khó khăn thường khiến lòng người trở nên nguội lạnh đối với Đức Chúa Trời, cả thời đó và bây giờ.

3. Sách Ma-la-chi cho thấy Chúa tôn trọng những ai tôn kính Ngài.

Không phải tất cả mọi người trong thời Ma-la-chi đều mang thái độ hoài nghi đối với Chúa. Một số người vẫn kính sợ Chúa, và Ngài đã nhìn thấy thái độ ấy, gìn giữ họ như “cơ nghiệp riêng” của Ngài (segullah; Mal. 3:17), cùng một từ được dùng để mô tả Y-sơ-ra-ên trong Xuất 19:6. Chúa sẽ mau chóng hiện ra trong đền thờ của Ngài để thực thi công lý được cho là dân sự đang trông đợi (Mal. 3:1–2). Ngài sẽ một lần dứt khoát phân rẽ người công chính khỏi kẻ gian ác; những ai kính sợ Chúa sẽ được minh chứng là dân thật của Ngài, còn kẻ ác sẽ bị phán xét và hủy diệt (Mal. 4:1–3). Trong khi chờ đợi, phần dân sót trung tín cần nhớ đến luật pháp của Môi-se, tiêu chuẩn của Đức Chúa Trời về đời sống thánh khiết, và mong đợi một Ê-li mới—vị tiên tri mẫu mực—để kêu gọi dân Chúa ăn năn (Mal. 4:4–6). Những ai không đáp lại sứ điệp của ông sẽ phải đối diện với một sự nguyền rủa phán xét (herem; Mal 4:6).

Nhưng nếu tất cả chúng ta đều là tội nhân, không thể giữ trọn luật pháp của Môi-se, như Phao-lô đã chỉ ra trong Rô-ma 3, làm sao Đức Chúa Trời có thể phân biệt người công chính và kẻ gian ác trong sự phán xét cuối cùng mà không kết án tất cả chúng ta? Sao Chúa có thể cứu Gia-cốp, kẻ không công chính, nhưng là người mà Ngài yêu thương và đã chọn lựa? Câu trả lời cho câu hỏi ấy sẽ được bày tỏ trong Tân Ước, và lời tiên tri của Ma-la-chi đã chuẩn bị chúng ta cách trọn vẹn cho điều đó.

Trong Lu-ca 1:17, Giăng Báp-tít đã được xác định trước khi sinh ra là Ê-li, người sẽ đi trước Chúa Jêsus Christ trong lần đến thứ nhất của Ngài. Đáng chú ý, sứ điệp của thiên sứ tập trung hoàn toàn vào khía cạnh tích cực trong lời tiên tri của Ma-la-chi, công bố rằng: “Con ấy sẽ lấy tinh thần và quyền năng của Ê-li mà đi trước Chúa, để đem lòng cha trở về với con cái, đem kẻ không vâng phục đến sự khôn ngoan của người công chính, và để chuẩn bị một dân tộc sẵn sàng cho Chúa.” Khả năng về lời rủa phán xét không được nhắc đến, vì trong lần đến thứ nhất, Chúa Jêsus đã đến để tìm và cứu những kẻ bị lạc mất. (Mat. 1:21).

Trên núi Hóa Hình, Chúa Jêsus đã gặp cả Môi-se và Ê-li, và trò chuyện về cuộc xuất hành (exodon) của Ngài ra khỏi Giê-ru-sa-lem, qua đó Ngài sẽ đem sự cứu chuộc đến cho dân Ngài (Lu-ca 9:31). Đối với những người từ chối tiếp nhận Đấng Christ hiện nay, có một sự hiện đến khác đang chờ đợi họ là khi Đấng Christ sẽ trở lại trong tư cách một người cưỡi ngựa trắng đến để hủy diệt những kẻ không ăn năn (Khải Huyền 19:11–21). Nhưng đối với những người kính sợ Chúa qua đức tin nơi Đấng Christ, ngày đó sẽ giống như những tia nắng đầu tiên của mặt trời mùa xuân, mang lại hơi ấm dễ chịu trên da, chứ không phải lò lửa hừng hực thiêu rụi mọi thứ nó chạm đến (Mal. 4:1-2).

Bài viết này là 3 Things You Should Know About Malachi.