3 Điều Bạn Nên Biết Về Na-hum

Sách Na-hum không phải là phần Kinh Thánh dễ đọc. Mặc dù sứ điệp phán xét A-si-ri cho thấy Đức Chúa Trời sẽ không cho phép tội lỗi chiến thắng, nhưng có thể khó đánh giá đầy đủ niềm vui mừng của sách về sự sụp đổ của Ni-ni-ve, hoặc để hiểu được cách sách liên tục nhấn mạnh đến hình phạt trong mối liên hệ với phúc âm. Những vấn đề này và một số vấn đề giải nghĩa khác có thể được giải quyết nếu độc giả ghi nhớ ba điểm sau.

1. Phúc Âm tạo nên bối cảnh cho sứ điệp của Nahum (Na-hum 1:2–8).

Na-hum 1:2–8, phần chính đầu tiên mang giọng điệu tiêu cực rõ ràng. Na-hum cho rằng tất cả mọi người, không chỉ người A-si-ri (những người không được đề cập trong phần này), đều bị phơi bày trước sự công chính hoàn hảo của Đức Chúa Trời (Na-hum 1:2–3, 5–6, 8). Do đó, thật là một tin mừng lớn rằng Đức Chúa Trời cũng là “thành lũy trong ngày hoạn nạn”, Đấng cung ứng nơi “ẩn náu” khỏi chính sự phán xét ấy cho những ai phó thác mình cho lòng thương xót của Ngài (Na-hum 1:7).

Được đặt ở phần đầu sách, phân đoạn này đóng vai trò như một chìa khóa giải thích cho những nội dung tiếp theo trong phần còn lại của sách. Tội lỗi trong quá khứ của Giu-đa, quyết định đầy ân điển của Đức Chúa Trời chấm dứt sự hoạn nạn của nó (Na-hum 1:12), và cơn bão phán xét sắp giáng xuống A-si-ri đều là những hình mẫu cho công việc mang tính hai mặt, phán xét và cứu rỗi, của Đức Chúa Trời. Hơn nữa, mặc dù A-si-ri dường như đã thiết lập quyền bá chủ không thể cản nổi tại vùng Cận Đông cổ đại, bao gồm cả Vương quốc Bắc Y-sơ-ra-ên chưa đầy một thế kỷ trước thời Na-hum, sự can thiệp của Đức Chúa Trời sẽ chứng minh rằng những tuyên bố về quyền tối thượng của đế quốc là sai lầm, cũng như sự sai lầm trong những khẳng định rằng các thần linh của nó đã mang lại quyền tối thượng đó.

2. A-si-ri không phải là kẻ thù cuối cùng của Đức Chúa Trời.

Mặc dù Na-hum mạnh mẽ lên án A-si-ri, đặc biệt là Ni-ni-ve, thủ đô của nó, nhưng phần lớn người A-si-ri không tham gia vào các hành động xâm lược, và một số cư dân là người bị bắt về từ Y-sơ-ra-ên. Thật vậy, sách này liên tục nhấn mạnh vào các vua của A-si-ri (Na-hum 1:11, 14), lực lượng vũ trang (phần lớn Na-hum 2) và những người tham gia vào các hành động bóc lột, sự tự tôn, đồng thời cho thấy rằng sự phán xét của Đức Chúa Trời sẽ chủ yếu giáng xuống trên họ. Đối với những hoàng đế như Ê-sa-ra-ha-đôn (trị vì 681–669 TC.), tự xưng là “vua của thế giới… đứng đầu muôn vua” và dựa vào các “thần lớn” như Man-đúc và Na-bu, Chúa chỉ nói đơn giản: “Ngươi chẳng là gì cả” (Na-hum 1:14) và Ngài làm cho lời ấy thành hiện thực. Hình phạt của Đức Chúa Trời đối với đế quốc A-si-ri là lời cảnh báo về sự phán xét của Ngài đối với “Ba-by-lôn” trong sách Khải Huyền, tượng trưng không chỉ cho Rô-ma mà còn cho Ba-by-lôn và Ni-ni-ve trước đó, cũng như tất cả các quyền lực nhân loại sau này, được đặc trưng bởi bạo lực, chủ nghĩa vật chất và sự tự tôn chống lại Đức Chúa Trời (Khải Huyền 17–18).

3. Đức Chúa Trời sẽ đánh bại tất cả kẻ thù của Ngài và giải cứu dân Ngài một cách trọn vẹn.

Nếu Đức Chúa Trời không tình nguyện và cam kết đầy ân điển cứu rỗi tội nhân thì sự hủy diệt tất cả kẻ thù của Ngài sẽ khiến mọi người bị kết án và chết (Rô-ma 5:12–14). Thật kỳ diệu, ân điển của Đức Chúa Trời đã can thiệp vào một thế giới hoàn toàn theo đuổi con đường tự chủ của chính mình, cho dù đó là chủ nghĩa đế quốc của A-si-ri từ xưa hay những hình thức chống đối Đức Chúa Trời trong thời hiện tại.

Trước quyền lực của tội lỗi, cả sự phán xét lẫn sự cứu rỗi đều là lý do để hân hoan. Khi cái ác cùng những kẻ thực hiện nó bị đánh bại, các nạn nhân của chúng có lý do chính đáng để vui mừng (Na-hum 3:19; Khải Huyền 19:1–5). Tương tự, những người vui mừng đón nhận sự cứu rỗi của Đức Chúa Trời sẽ tán dương ân điển và lòng thương xót của Ngài dành cho họ (Na-hum 1:15) và mong đợi ngày toàn bộ kế hoạch cứu rỗi của Ngài được hoàn tất (Na-hum 2:2).

Sống trong thực tại “đã đến–chưa trọn vẹn” của những ngày sau rốt, sứ điệp của Na-hum kêu gọi các tín hữu giữ vững niềm tin vào lời hứa của Đức Chúa Trời và nhận diện những mâu thuẫn của thế gian đối với lẽ thật thiêng liêng. Giống như Na-hum phơi bày bản chất vị kỷ và tự hủy hoại của chủ nghĩa đế quốc đa thần tại Ni-ni-ve, các Cơ Đốc nhân nên chỉ ra và phê phán những hình thức mà cá nhân, tập thể và cả nền văn hóa tự chiếm quyền của Đức Chúa Trời, định nghĩa con người là tự chủ, thiếu hiểu biết vốn có về Đức Chúa Trời và không thể tự mình đạt được hạnh phúc trọn vẹn.

Na-hum cũng kêu gọi các tín hữu nhìn thấu và phân tích những “giá trị tối thượng” chóng qua mà con người coi trọng nhất, dù đó là của cải vật chất, địa vị xã hội, sự trong sạch đạo đức tự nhận thông qua sự phô trương, hay việc củng cố quyền lực. Những thần tượng này đúng là như vậy — do con người tạo ra, không thể cứu rỗi hay làm thỏa mãn, và đã được chứng minh là bất lực (Na-hum 1:13). Sự phê phán chủ nghĩa đế quốc A-si-ri dựa trên phúc âm của Na-hum hướng dẫn độc giả cách nhìn nhận và phân tích văn hóa qua lăng kính công tác phán xét và cứu rỗi của Đức Chúa Trời, từ đó giúp các tín hữu sẵn sàng làm chứng một cách hiệu quả. Nó cũng bảo vệ chúng ta khỏi bị cám dỗ bởi những lời hứa của thế gian, và giữ vững hy vọng trước những tuyên bố rằng thế gian là nguồn gốc của mọi điều tốt đẹp — một danh hiệu chỉ thuộc về Chúa, và là thực tại mang lại cứu rỗi trọn vẹn cùng sự thỏa mãn cho những ai biết Ngài (Na-hum 1:7).

Bài viết này là 3 Things you should know about Nahum.